بیماری های مغز و اعصاب در دسته بیماری‌های بسیار خطرناک قرار دارند، چرا که می‌توانند انواع عملکردهای بدن را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین پیشگیری از بروز این بیماری‌ها یا درمان آن‌ها ضرورت بسیار بالایی دارد.
همه عارضه‌های مغز و اعصاب می‌توانند بر روی مغز تاثیر بگذارند و موجب تضعیف عملکرد آن در کنترل بدن شوند. مشخصا بیماری‌هایی مثل پارکینسون و آلزایمر برای شما نام آشنا هستند؛ اما برخی دیگر از بیماری‌های مغز و اعصاب چندان شناخته شده نیستند. در بررسی انواع این بیماری‌ها، می‌توان گفت که برخی از عارضه‌های مغز و اعصاب شرایطی قابل کنترل و قابل درمان دارند، اما برخی دیگر از آن‌ها که شایع‌ترین نوع این عارضه‌ها هستند، مزمن، تهدید کننده و بسیار پیشرفته هستند.
در ادامه این مقاله از فیسروم همراه ما باشید، تا در مورد شناخت و درمان بیماری های مغز و اعصاب، اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم.
شایع‌ترین بیماری های مغز و اعصاب
دامنه گسترده‌ای از اختلالات شایع مغز و اعصاب در چهار دسته صدمات مغزی، تومورهای مغزی، بیماری‌های تخریب کننده عصب و اختلالات روانی قرار می‌گیرند. که در ادامه در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم.
صدمات مغزی
صدمات مغزی همان آسیب‌های ناگهانی هستند که به بافت مغز، نورون‌ها و اعصاب آسیب وارد می‌کنند. این آسیب‌ها مغز را در برقراری ارتباط با بقیه اعضای بدن دچار مشکلات جدی می‌کند. از جمله آسیب‌های مغزی می‌توان به سکته مغزی، لخته شدن خون، هاتوم‌ها، کبودی بافت مغزی، مصدومیت، ایجاد تورم در داخل جمجمه و… اشاره کرد.
آسیب‌های مغزی با علائمی مانند از دست دادن حافظه، حالت تهوع و استفراغ، خونریزی از گوش، فلج شدن، بی حسی، مشکلات گفتاری و… همراه هستند. پس از اینکه آسیب مغزی به یکی از بیماری‌های مغزی تبدیل شود، احتمال کاهش ضربان قلب، نامنظم شدن تنفس، بالا رفتن فشار خون و بروز اختلال انعقاد خون وجود دارد.
در صدمات مغزی با توجه به شدت و نوع عارضه، درمان بیماری های مغز و اعصاب براساس یکی از روش‌های دارویی، توانبخشی یا جراحی انجام می‌شود.
تومورهای مغزی
به تومورهای مغزی، تومورهای متاستاتیک مغز یا تومورهای ثانویه می‌گویند. این تومورها در علم پزشکی با شماره‌های یک تا چهار طبقه‌بندی می‌شوند و در دو دسته بدخیم و خوش خیم قرار می‌گیرند. تعداد تومورهای طبقه بندی شده هر چقدر که بیشتر باشد، به معنای خطرناک‌تر بودن عارضه است. تومور مغزی ممکن است در هر سنی در افراد بروز پیدا کند؛ اما تا به حال پزشکان نتوانسته‌اند به علل مشخصی برای بروز این عارضه پی ببرند و تا حد زیادی علت آن ناشناخته مانده است.
نشانه‌ها و علائم تومور مغزی ارتباط مستقیمی با اندازه و محل رشد آن دارند. اما شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری عبارت‌انداز: حالت تهوع و استفراغ، احساس سوزش در بازوها یا پاها، تشنج، سردرد، تغییر در رفتار و شخصیت، تغییر در گفتار، تغییر وضعیت بینایی و شنوایی، ایجاد مشکل حرکتی و تعادل و… که برای درمان این بیماری با توجه به عوامل مختلفی مانند سن بیمار، اندازه و محل رشد تومور، روش درمانی می‌تواند یکی از سه روش جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی باشد.
بیماری های تخریب کننده عصب
بیماری‌های نوروژنیک یا تخریب کننده عصب، جزو بیماری های مغز و اعصاب هستند که تاثیرات منفی و عمیقی بر روی بافت مغزی و اعصاب به جا می‌گذارند؛ به‌طوری که بافت مغز و اعصاب می‌توانند بر اثر این دسته از بیماری‌های کاملا از بین بروند. این نوع بیماری‌ها با گذشت زمان بدتر می‌شوند و می‌توانند شخصیت بیمار را تغییر دهند و برای او ایجاد سردرگمی کنند.
از شایع‌ترین بیماری‌های نوروژنیک می‌توان به آلزایمر، پارکینسون، انواع دمانس و بیماری ALS اشاره کرد؛ که با نشانه‌هایی همچون از دست دادن حافظه، از دست دادن مهار، فراموشی، بی‌تفاوتی، اضطراب، ایجاد تغییر در خلق و خوی و… بروز پیدا می‌کنند.
آسیب‌های بیماری‌های نوروژنیک دائمی هستند و به مرور زمان علائم و نشانه نیز شدت می‌گیرند. درمان این دسته از بیماری تنها می‌تواند به حفظ وضعیت و کیفیت زندگی بیمار کمک کند و درمان‌های دارویی اغلب نه برای درمان بلکه برای کاهش علائم بیماری تجویز می‌شوند.
اختلالات روانی
بیماری‌ها و اختلالات روانی دارای دامنه گسترده‌ای هستند، که به عنوان بیماری‌ها روحی شناخته می‌شوند. اختلالات روحی و روانی باعث ایجاد تغییر در الگوهای رفتاری افراد بیمار می‌شوند. شایع‌ترین نوع این بیماری‌ها شامل اختلالات دوقطبی، جنون جوانی، افسردگی و اضطراب، اختلال استرس پس از ضربه و…می‌شود.
تشخیص بیماری‌های روحی و روانی در همه بیماران براساس علائم یکسانی صورت نمی‌گیرد، چراکه افراد اختلالات روانی را بسیار متفاوت تجربه می‌کنند. بنابراین افراد با مشاهده هرگونه تغییر در الگوهای رفتاری و فکری یا تضعیف روحیه، باید به پزشک مراجعه کنند. پزشکان برای درمان اختلالات روانی از دو روش درمان دارویی و روان درمانی با توجه به وضعیت بیمار، استفاده می‌کنند.
انواع بیماری های مغز و اعصاب
آسیب دیدگی مغز می‌تواند اثرات منفی و عوارض بسیاری را در پی داشته باشد. اختلالات مغزی در اولین قدم عملکردهای بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و موجب ایجاد اختلالات جدی مانند از دست رفتن حافظه، معلولیت ذهنی، تغییر رفتارهای شخصیتی و… می‌شوند.
در بخش ابتدایی مقاله 4 دسته از بیماری های مغز و اعصاب را مورد بررسی قرار دادیم، که در این بخش با جزئیات بیشتری و به تفکیک در مورد انواع اختلالات مغز و اعصاب صحبت می‌کنیم.
بیماری صرع
صرع نوعی بیماری مزمن و شایع در کل دنیا است، که در ایران یک درصد از جمعیت کل کشور، به آن مبتلا هستند. گاهی بیماری صرع با تشنج اشتباه گرفته می‌شود، چرا که حملات صرعی که ناشی از اختلالات عصبی مزمن هستند، به تشنج شباهت دارند. اما همه تشنج‌ها و حملات، صرع نیستند.
حملات صرعی می‌توانند ناشی از بیماری‌های عفونی، ضربه به سر، سابقه خانوادگی، عفونت‌های مغزی، زوال عقل، آسیب‌های پیش از تولد، مصرف الکل، مصرف برخی از داروها، سرطان مغز، آسیب‌های مغزی و… باشند. پزشکان می‌توانند به کمک دارو، 70 درصد از حملات صرعی را کنترل کنند و متاسفانه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد.
بیماری تشنج غیر صرع
این بیماری جزو بیماری های مغز و اعصاب به حساب می‌آید و گاهی با بیماری صرع اشتباه گرفته می‌شود. اما همانطور که در بخش قبل به آن اشاره کردیم این دو بیماری متفاوت هستند و هر دو بر اساس اختلالات مغزی به‌وجود می‌آیند.
این بیماری در بزرگسالان با علائمی همچون تشنج، تغییر در حواس، تغییر در احساسات و گریه کردن، گیجی، بی اختیاری ادرار، گاز گرفتن زبان، حرکات منقبضی و تشنجی با عضلات سفت شده، خیره شدن، افتادن روی زمین، از دست دادن هوشیاری و… بروز پیدا می‌کند. علائم تشنج غیرصرع اغلب در کودکان می‌تواند متفاوت از علائم این بیماری در بزرگسالان باشد.
میگرن
میگرن جزو بیماری های عصبی است، که با درد شدید همراه است. سردردهای میگرنی ممکن از چند ساعت تا چند روز طول بکشند. در طی مدت بیماری، میگرن با ایجاد حالت تهوع و استفراغ، حساسیت به نور، سرگیجه، حساسیت به بو یا صدا، بی حسی صورت، بی حسی دست‌ها و پاها، سوزن سوزن شدن بدن، اختلالات بینایی و… بیمار را با شرایطی بسیار سخت و آزاردهنده روبرو می‌کند.
حملات میگرنی می‌توانند از محرک‌هایی همچون آلودگی هوا، دوران قاعدگی، تغییر سطح هورمون‌ها، حذف یک وعده غذایی و… تاثیر بپذیرند و بروز پیدا کنند؛ اما گاهی به صورت ناگهانی و بدون هشدار بروز پیدا می‌کنند، که در هر دو حالت می‌تواند ناتوان کننده باشد.
سنکوپ
سنکوپ نوعی از بیماری های مغز و اعصاب است، که در آن فرد بیمار به صورت ناگهانی از حال می‌رود. علت بروز این عارضه کاهش جریان خون به مغز است. این حالت در افراد ممکن است فقط تا چند دقیقه طول بکشد و فرد بیمار پس از چند دقیقه هوشیاری خود را به‌دست آورد.
نوروپاتی
زمانی که به اعصاب خارج از مغز و نخاع، یعنی اعصاب محیطی آسیب وارد شود، به آن عارضه نوروپاتی می‌گویند. سیستم عصبی محیطی وظیفه دریافت اطلاعات از مغز و سیستم عصبی مرکزی یا همان نخاع را دارد، تا آن‌ها را به دیگر بخش‌های بدن ارسال کند. اطلاعات حسی نیز توسط این سیستم به سیستم عصبی مرکزی فرستاده می‌شوند. بنابراین زمانی که عارضه نوروپاتی بروز پیدا می‌کند، احساس ضعف، بی حسی و ناتوانی در دست‌ها و پاها ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است بخش‌های دیگر بدن را نیز همزمان تحت تاثیر قرار دهد.
نورالژی
نورالژی نوعی از بیماری های مغز و اعصاب است، که موجب تحریک یا آسیب عصب می‌شود. درد ناشی از این عارضه بسیار شدید است و به صورت سوزش و یک درد خنجری نمایان می‌شود. نورالژی ممکن است عصب بخش‌های مختلفی از بدن را درگیر کند و دلایل مختلفی نیز داشته باشد. بیماری دیابت، بیماری‌های عفونی و کهولت سن می‌توانند عامل به وجود آمدن این بیماری باشند.
کلام پایانی مقاله بیماری های مغز و اعصاب
بیماری های مغز و اعصاب همانطور که در این مقاله در مورد آن‌ها صحبت کردیم، در صورت عدم درمان به موقع، قابل پیشرفت هستند و می‌توانند اثرات منفی و خطرناک بسیاری در پی داشته باشند. بنابراین توصیه می‌کنیم که هرگونه علائم آسیب مغزی و اختلالات اعصاب را جدی بگیرید و به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در صورتی که شرایط مراجعه حضوری به مطب پزشک متخصص را ندارید و در خارج از کشور دسترسی به پزشک ایرانی برای شما امکان‌پذیر نیست، فیسروم این امکان را برای شما فراهم آورده است تا در سریع‌ترین زمان ممکن از طریق خدمات ویزیت آنلاین با متخصص ایرانی بیماری های مغز و اعصاب ارتباط بگیرید و از راهنمایی پزشک متخصص بهره‌مند شوید.